Czy senior może „zniszczyć” juniora? 5 złych praktyk

Mam to szczęście współpracy ze wspaniałymi starszymi programistami, którzy prowadzili mnie przez całą moją programistyczną karierę. Jednak nie każdy ma to szczęście. Wielu z nich zachowuje się w sposób, który może być nieco frustrujący, szczególnie dla programistów, którzy dopiero co rozpoczynają swoją karierę w tej branży. 

Takie zachowania są często niezamierzone. Mogą oni nie zdawać sobie sprawy z tego, jak bardzo negatywnie ich nieodpowiedzialne działania wpływają na młodszych kolegów.

Niemniej jednak, osoba taka jest często na skraju załamania i czuje się mocno zdemotywowana. Jeśli takie praktyki trwają przez dłuższy czas, może to skutkować obniżonym poczuciem pewności siebie, jak również wpłynąć na ich zdolność do publicznych wystąpień.

Oto 5 taktyk, które stosują starsi programiści. Może wpływać to na morale młodszych programistów oraz spowolnić rozwój ich kariery. Każdy inżynier oprogramowania powinien być świadomy istnienia tych działań, aby później uniknąć popełniania podobnych błędów ze swoimi młodszymi kolegami.

1. Zachowania pasywno-agresywne

Spotkałem kiedyś starszego programistę, który często wykazywał pasywno-agresywne zachowania. Kiedy młodszy programista przychodził do niego po pomoc lub review kodu, kazał mu stać przy swoim biurku przez dłuższy czas, nie zwracając na niego uwagi. Jeśli po jakimś czasie ten odchodził, wołał go do siebie i kazał czekać.

Zachowywał się tak, jakby był najbardziej zapracowanym programistą w zespole, ale jednocześnie, gdyby do jego biurka podszedł menedżer lub ktoś starszy rangą, natychmiast rzuciłby to, co robił i zajął się tą sprawą. Z czasem większość członków zespołu zaczęła trzymać się od niego z daleka, chyba że kontakt z nim był absolutną koniecznością.

Takie pasywno-agresywne zachowanie seniorów zakłóca produktywność i spokój (przynajmniej ten mentalny) w środowisku w miejscu pracy. Utrudnia ogólną współpracę, a to z kolei tworzy wrogą i toksyczną kulturę pracy.

Innym zachowaniem pasywno-agresywnym jest wywieranie presji na młodszych programistów w kwestii terminów. Jeśli pojawia się jakiekolwiek opóźnienie lub problem ze strony juniora, seniorzy rzucają kąśliwe uwagi, aby wprawić ich w zakłopotanie.

Wszystkie te pasywno-agresywne zachowania sprawiają, że juniorzy czują się mniej bezpiecznie, pytając o coś lub prosząc o pomoc. Koniec końców ich proces uczenia się spowalnia, ponieważ nie mogą uzyskać pomocy od innych członków zespołu.

2. Przypisywanie sobie zasług

Częstym sposobem, w jaki starsi programiści negatywnie wpływają na rozwój juniorów, jest przypisywanie sobie zasług za wspólnie wykonane zadanie. W moim poprzednim miejscu pracy, starszy programista doprowadził do perfekcji umiejętność przypisywania sobie zasług za pracę innych.

Angażował świeżaków i młodszych programistów do swoich projektów pobocznych i POC (weryfikacja pomysłu). Gdy osiągnęli wymagane cele, przedstawiał pracę menedżerowi i przypisywał sobie wszystkie zasługi, tak jakby pracował nad projektem sam.

Menedżer nie wiedział, jak wiele wysiłku włożyli w to młodsi programiści, aby projekt zakończył się sukcesem.

Starsi programiści zawsze mają lepszy dostęp do menedżerów i klientów. Najczęściej to właśnie oni prezentują wszystkie prace wykonane w zespole. To daje im przewagę nad juniorami w kwestii reprezentowania wkładu każdego z członków zespołu.

Nawet jeśli nie robi się tego wprost, problematyczne jest wygodne pomijanie wkładu juniorów.

W branży oprogramowania bycie widocznym przez osoby ze szczebli managerskich i/lub dyrektorskich, jest niezbędne dla szybszego rozwoju. Im bardziej widoczna jest Twoja praca, tym większe masz szanse na rozwój kariery. Bez widoczności możesz być pewien, że przez długi czas będziesz tkwić w tej samej roli bez żadnego uznania.

3. Nieustanne lekceważenie sugestii

Widziałem wiele razy jak seniorzy podawali słabe powody, żeby tylko odrzucić pomysły juniorów. Poznałem kiedyś starszego programistę, który zadawał zupełnie niezwiązane z tematem pytania dotyczące sugestii. Gdy osoba, która wyszła z pomysłem nie potrafiła na nie odpowiedzieć, udowadniała, że jej propozycje nie są warte rozważenia.

Ci programiści czuli się lepsi od innych ze względu na liczbę lat spędzonych w pracy lub w projekcie. Zawsze chcieli udowodnić swoją bystrość. Sądzili, że nikt inny nie znał się lepiej na tej pracy, niż oni.

Kiedy młodszy programista dawał sugestie, seniorzy odbierali to jako zwątpienie w ich inteligencję. Dlatego też starali się ignorować lub podać w wątpliwość wszelkie opinie, które nie pokrywały się z ich własnymi poglądami.

Większość juniorów czuje się zniechęcona takim dominującym zachowaniem ze strony seniorów. W najgorszym wypadku zamykają się w sobie i nie mają odwagi dzielić się swoimi pomysłami z innymi w przyszłości. Koniec końców tracą zainteresowanie pracą, co odbija się na ich wydajności.

4. Przejmowanie zadań zamiast pomagania

Zespół osiąga najlepsze wynik, gdy jego członkowie pomagają sobie nawzajem. Ci starsi są odpowiedzialni za wspieranie mniej doświadczonych programistów w ich zawodowej podróży.

Pomaganie komuś nie oznacza, że wykonujesz za niego całą pracę. Czasami starsi programiści przejmują zadanie od juniorów i wykonują je za nich. Może to być spowodowane ograniczeniami czasowymi lub tym, że starszy programista nie ma cierpliwości, żeby wyjaśnić o co chodzi.

W każdym razie, wykonywanie cudzych zadań nie pomaga tym osobom na dłuższą metę. Może być to przydatne, jeśli chcemy ukończyć zadanie, ale nie pomoże to w wyciągnięciu żadnej wartościowej lekcji.

Jeśli takie zachowanie trwa przez dłuższy czas, młodszy programista może stracić wiarę w swoje możliwości. Wraz ze wzrostem liczby lat pracy, brak praktycznego doświadczenia w wykonywaniu trudnych zadań sprawi, że będą unikać brania odpowiedzialności.

5. Gromadzenie wiedzy

Gromadzenie wiedzy wśród programistów jest bardziej powszechne niż ktokolwiek chciałby przyznać. Widziałem jak wielu doświadczonych programistów robi to regularnie.

Takie zachowanie może wynikać z obawy przed zwolnieniem z pracy lub tym, że ktoś inny będzie miał większą wiedzę. Może to być również spowodowane tym, że organizacja przedkłada osobiste osiągnięcia ponad sukcesy zespołu.

Kiedy programiści są już dłuższy czas w zespole, zbierają wiele szczegółów operacyjnych, funkcjonalnych i technicznych dotyczących projektu. Wiedza ta pomaga im lepiej wykonywać swoją pracę, co może oznaczać większe uznanie i możliwości rozwoju.

Jeśli doświadczony starszy programista nie podzieli się swoją wiedzą, to młodszym programistom trudniej będzie uzyskać wgląd w projekt. Niestety, wielu seniorów woli ukrywać i nie podzielić się swoim rozumieniem działania systemu.

Widziałem już jak starsi programiści udawali zajętych lub udawali, że czegoś nie wiedzą na dany temat, kiedy inni członkowie zespołu prosili ich o pomoc. Kurczowe ukrywanie informacji tworzy lukę w wiedzy i negatywnie wpływa na postępy całego zespołu. Wpływa to również na rozwój młodszych kolegów, ponieważ brakuje im krytycznej wiedzy, aby lepiej wykonywać swoją pracę.

Przemyślenia końcowe

"Stajesz się silny, podnosząc innych, a nie ciągnąc ich w dół" - Matshona Dhliwayo

Jak trafnie ujął to Dhliwayo w powyższym cytacie, pomaganie innym w rozwoju jest jedynym sposobem, w jaki możemy uczynić siebie lepszymi.

Starsi programiści powinni zachęcać tych młodszych do rozwijania swojego potencjału. Każdy kompetentny programista był kiedyś mniej doświadczonym programistą, który musiał otrzymać wsparcie od swoich seniorów, aby móc się rozwijać.

Nie ma znaczenia, czy sabotażowe działania seniorów są celowe, czy nie. Tak czy inaczej, wpływa to na motywację młodszych kolegów i utrudnia im rozwój kariery.

Dlatego mądrze jest unikać działań przynoszących efekt przeciwny do zamierzonego, które zniechęcają innych do osiągnięcia pełnego potencjału jako Software Developera.

Dzięki za przeczytanie tego artykułu. Czy spotkałeś się z podobnym zachowaniem w swoim miejscu pracy? Zapraszam Cię do podzielenia się swoimi doświadczeniami w komentarzach.

Oryginał tekstu w języku angielskim przeczytasz tutaj.