Sytuacja kobiet w IT w 2024 roku
28.02.20229 min
Maciej Olanicki

Maciej OlanickiRedakcja Bulldogjob

Najważniejsze wnioski z Raportu z Badania Społeczności IT 2022

Poznaj najważniejsze wnioski z najnowszej odsłony Raportu z największego Badania Społeczności IT w Polsce – kluczowe informacje na temat zarobków, warunków panujących na rodzimym rynku pracy w IT oraz popularnych technologii.

Najważniejsze wnioski z Raportu z Badania Społeczności IT 2022

Bulldogjob z dumą przedstawia 4. edycję Raportu Społeczności IT w Polsce. W tym roku udział w ankiecie wzięło ponad 8 tys. specjalistów, dzięki którym możemy poznać najświeższe, wyczerpujące informacje na temat realiów pracy w IT w Polsce, zarobków w wielu różnych specjalizacjach. Wskazujemy najpopularniejsze technologie i języki programowania oraz nakreślamy kluczowe trendy i bieżące tendencje. Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w Badaniu oraz naszym Partnerom! Zapraszamy do lektury :)

Badanie społeczności IT 2022

Kim jest specjalista IT w Polsce?

Zanim przejdziemy do technicznych konkretów, warto przyjrzeć się ogólnemu profilowi badanych. Spośród ponad 8 tys. badanych, aż 86% stanowili mężczyźni, 14% kobiety, zaś 0,3% osoby niebinarne. Jest to wynik niemal identyczny, jak w przypadku zeszłorocznego badania, co może być sygnałem, że inicjatywy aktywizujące kobiety do pracy w IT w ostatnim czasie nie miały bezpośredniego przełożenia na wyniki naszych badań. 


Bardziej wyrównany jest podział na grupy wiekowe wśród ankietowanych. Co prawda dominuje przedział 25-30 lat (33%), jednak już 26% stanowią badani w wieku od 30 do 34%. Dalej plasują się najmłodsi pracownicy branży IT w wieku od 18 do 24 lat (16%) oraz osoby w wieku 35-39 lat (15%). Najmniejszą reprezentację ma grupa powyżej 40%, która stanowi 9,2% badanych.

Jeśli zaś chodzi o miejsce zamieszkania, to lista najczęściej udzielanych odpowiedzi odpowiada czołówce największych polskich miast. Aż 24% ankietowanych mieszka w Warszawie, 14% w Krakowie, zaś 12% we Wrocławiu. Dalej plasuje się Aglomeracja Śląska (8,8%), Trójmiasto (8,2%), Poznań (7,5%) oraz Łódź (6,7%). W mniejszych miejscowościach zamieszkuje 7,3% badanych.


Bez zaskoczeń prezentują także odpowiedzi na pytania o wykształcenie. Około 73% badanych ma wyższe wykształcenie, przy czym 38% uzyskało II stopień. Studenci stanowią natomiast 11%. W przypadku wykształcenia zwraca uwagę inny aspekt – w stosunku do lat poprzednich znacząco wzrosła liczba absolwentów kierunków nietechnicznych oraz technicznych, lecz niezwiązanych bezpośrednio z informatyką. Przynajmniej w tej kwestii można wyciągnąć wniosek, że większe grono decyduje się na przebranżowienie, a sam rynek pracy w IT staje się pod względem wymaganego wykształcenia coraz bardziej inkluzywny.

Jakie są firmy, które zatrudniają w IT?

Skoro dysponujemy już zarysem ogólnego profil tego, kim są specjaliści IT w Polsce, czas przejść do firm, które ich zatrudniają. Uwagę zwraca fakt, że ponad połowa badanych pracuje w polskich firmach, zaś kolejne 41% dla polskich oddziałów firm zagranicznych. Zagraniczni pracodawcy, którzy w ogóle nie operują w Polsce, zatrudniają 5% badanych. Zdecydowana większość, bo ponad 72% firm wytwarza oprogramowanie na potrzeby zewnętrzne, z czego 34% sprzedaje je w postaci produktu lub usługi. Pozostałe 28% badanych pracuje nad oprogramowaniem wykorzystywanym wewnętrznie.


Jeśli zaś chodzi o wielkość organizacji, to dominują dwie dość odległe odpowiedzi. Aż 20% ankietowanych pracuje w firmach zatrudniających od 51 do 200, ale niewiele mniej, bo 19%, to bardzo duże firmy zatrudniające więcej niż 10 tys. osób. Zbliżone wyniki uzyskały firmy, w których pracuje od 11 do 50 osób (14%), od 201 do 500 (13%) oraz od 1001 do 5000 (9,4%). Warto zaznaczyć, że to właśnie w największych przedsiębiorstwach najczęściej rozwija się oprogramowanie na potrzeby wewnętrzne, zaś średniej wielkości firmy zatrudniające od 51 do 200 pracowników skupiają na outsourcingu usług i sprzedaży oprogramowania na zewnątrz.


Duży udział software house’ów odpowiadających za outsourcing usług IT jest także widoczny, jeśli weźmiemy podział na konkretne branże – agencje oprogramowania stanowią tutaj aż 22%. Pozostałe branże, w których działają firmy zatrudniające w Polsce specjalistów IT to finanse i bankowość (14%), organizacje działające w obszarze nowych mediów, usług internetowych i e-commerce (9,2%). Niżej plasują się przedsiębiorstwa z branży zdrowotnej i rekreacyjnej (4,2%) oraz firmy zajmujące się inżynierią i produkcją, które łącznie uzyskały wynik 7,2%.

Specjalizacje i doświadczenie

Czas przejść do skonkretyzowania kluczowych informacji, a zatem określenia tego, czym zajmują się specjaliści działający na polskim rynku IT oraz ile na tym zarabiają.


Co nie powinno dziwić, największą część specjalistów stanowią programiści, daleko za nimi, bo niemal czterokrotnie mniej, oraz z uplasowali się testerzy oprogramowania. Na trzecim miejscu są z kolei DevOpsi i administratorzy, którzy w stosunku do zeszłorocznej odsłony badania zyskali 1,1 pp. Wśród badanych najwięcej było specjalistów na poziomie mid – stanowili oni aż 42% ogółu. Taki sam wynik na poziomie 23% uzyskali juniorzy i seniorzy. 

Warto zestawić liczbę pracowników o poszczególnych specjalizacjach z ich doświadczeniem. Można na przykład zauważyć prawidłowość, że jedna z najmniej popularnych specjalizacji  w postaci Architekta IT wiąże się z największym doświadczeniem sięgającym średnio ponad 12 lat. Jest to niemal dwukrotnie więcej niż w przypadku programistów, którzy przepracowali dotąd średnio 5,5 roku.

Częstym pytaniem, jakie pada w kontekście planowania ścieżki kariery, jest to o czas potrzebny do awansowania na kolejne poziomy. Najbardziej aktualnych odpowiedzi udziela nasz Raport. Dowiadujemy się z niego, że zdecydowana większość juniorów (69%) pracuje w IT rok lub mniej, natomiast 25% od dwóch do trzech lat. Od dwóch do 3 lat doświadczenia ma 39% specjalistów na poziomie medium, przy czym 31% pracuje w IT od 4 do 5 lat, a 15% – od 6 do 9 lat. Jeżeli zatem mielibyśmy nakreślić ogólną granicę pomiędzy poziomem juniorskim a medium, to przebiegałaby ona właśnie po 2-3 roku pracy. 


Podobnie sprawy się mają w przypadku awansu na poziom seniorski. Tutaj najliczniejsza grupa ankietowanych (33%) pracuje w branży od 6 do 9 lat, choć aż 19% może się pochwalić doświadczeniem od 4 do 5 lat pracy. Duża reprezentacja seniorów wśród pracowników z doświadczeniem powyżej 10 lat (aż 42%) pokazuje, że wielu specjalistów nie decyduje się na stanowiska menedżerskie czy dyrektorskie.

Zarobki w IT w 2021 r. i formy współpracy

Niezwykle ważnym elementem naszego Raportu jest skrupulatne zbadanie zarobków specjalistów IT. A także form ich współpracy z firmami i ich następstwami. Tym, co rzuca się w oczy w pierwszej kolejności to optymistyczne dane dotyczące zmian wysokości zarobków. Nie dość, że podwyżkę w minionym roku otrzymało aż 79% ankietowanych, to aż 76% badanych spodziewa się jej także w tym roku. Podwyżki nie oczekuje, być może z powodu rosnącej inflacji i wielu niewiadomych narosłych wokół dalszych losów Polskiego Ładu, niecałe 10% badanych.

Według naszego badania większość, bo 57%, specjalistów IT pracuje w oparciu o umowę o pracę, zaś 34% w ramach kontraktu B2B. 8,9% wykonuje obowiązki na podstawie umów cywilnoprawnych, a zatem umów o dzieło lub umów zlecenia. Proporcja ta nie zmieniła się znacząco od poprzedniej odsłony badania. 


W zasadzie w przypadku wszystkich specjalizacji pomiędzy umowami o pracę a kontraktami B2B odnotowuje się wyższe uposażenie w przypadku tej drugiej formuły – np. programiści pracujący w oparciu umowę o pracę zarabiają średnio 7964 zł, zaś ich koledzy wykonujący swoją pracę w oparciu kontrakty inkasują już 17 440 zł. Wiąże się to nie tylko z samą formą współpracy, ale też z doświadczeniem – zachodzi bowiem prawidłowość, że im bardziej doświadczony jest pracownik, tym częściej decyduje się na kontrakt B2B. Warto przy tym zauważyć, że zaledwie nieco ponad połowa pracowników kontraktowych może liczyć na płatny urlop, niemniej zarabiają oni średnio 18 340 zł. Ich koledzy dysponujący płatnym urlopem otrzymują średnio 16 189 zł.

Niezależnie od formy współpracy najlepiej w polskim IT zarabiają freelancerzy – średnio od 10 400 zł w przypadku umowę o pracę do 19 528 przy B2B. Wyjątek stanowią umowy cywilnoprawne. Tutaj średnio 7579 zł można zarobić w firmach zatrudniających od 501 do 1 000 osób. W pozostałych przypadkach widać, że uposażenie rośnie niemal zawsze proporcjonalnie do wielkości firmy i o ile w przedsiębiorstwach, w których pracuje od 2 do 10 osób, można zarobić od 5710 zł na UoP do 14 217 zł przy B2B, tak w największych korporacjach zatrudniających powyżej 10 tys. osób są to już analogicznie kwoty od 8627 zł do 20 615 zł. Warto przy tej okazji powtórzyć, że wynika to też z faktu, że na B2B decydują się po prostu zazwyczaj bardziej doświadczeni pracownicy, team/tech leaderzy i kadra kierownicza.


Ciekawe zmiany zaszły także w kwestii przyznawania podwyżek. Wspominaliśmy już, że w 2021 roku na nie nie szczędzono, zaś ankietowani oczekują, że podobnie będzie w bieżącym roku. Od 2020 roku zaszły jednak zauważalne zmiany w sposobie ich przyznawania. Co prawda wciąż dominuje mechanizm, w którym podwyżkę otrzymuje się z inicjatywy pracownika i na podstawie uznaniowej przez przełożonego, niemniej coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie transparentnej polityki podwyżek, jak również coraz więcej pracodawców wychodzi z inicjatywą podwyżki uznaniowej.

Motywacje, warunki pracy i rozwój

Raport odpowiada także na pytania o ogólne warunki pracy na polskim rynku IT i czynniki, które kierują specjalistami IT podczas podejmowania wyborów o swojej karierze. Duża zmiana zaszła w stosunku do poprzednich edycji zwłaszcza w kwestii priorytetów zawodowych. 

W ostatnich odsłonach ankietowani z dużą przewagę nad pozostałymi odpowiedziami wskazywali przede wszystkim możliwość rozwoju jako najważniejszą rzecz w pracy. W tym roku zapewne nie bez związku z rosnącą inflacją, pandemią i niepewną sytuacją polityczną jako najważniejszy czynnik wskazywano pieniądze. To także poziom zarobków został wskazany jako najważniejsze kryterium przy wyborze pracodawcy.


Nie powinno dziwić, że zdecydowana większość pracowników IT ma możliwość pełnej pracy zdalnej – jest to aż 84%. Jest to także preferowana forma pracy –  wybiera ją 49% badanych, zaś 39% preferuje system hybrydowy. Zaledwie 12% deklaruje, że lepiej pracuje im się w biurze. Ankietowani utrzymują przy tym pewność co do efektywności swojej pracy – aż 59% uważa, że efektywnie spędza od 50 do 89% ogólnego czasu pracy.

Jako główne przeszkody wskazywano najczęściej wadliwe procedury w firmach (38%) oraz problemy z komunikacją (29%). Problemy te dotyczą w podobnym stopniu wszystkich firm, niezależnie od ich wielkości. Analogicznie jako pomoce oczekiwana od pracodawcy w pracy zdalnej najczęściej było wymieniane zapewnienie dobrej komunikacji z zespołem, ale też  możliwości elastycznego podziału czasu na pracę i obowiązki domowe i dofinansowanie wyposażenia miejsca pracy.


Choć możliwość rozwoju nie jest już najważniejszym czynnikiem, jakim kierują się pracownicy IT w Polsce, to jednak wciąż pozostaje istotny. Według naszych ankietowanych to właśnie możliwość rozwoju jest głównym czynnikiem motywacyjnym do poznawania nowych rzeczy, wyprzedzając czynnik zmieniającego się rynku pracy i bycia nie bieżąco oraz wymagania bieżącego projektu.   

Technologie

W końcu nadszedł czas na techniczne mięso i jedną z najciekawszych informacji, jaka co roku wyłania z Badania Społeczności IT w Polsce. Najpopularniejszym językiem programowania w tegorocznej odsłonie okazał się SQL, co dowodzi, że duża część badanych ma do czynienia z bazami danych i backendem. Na drugim miejscu uplasował się JavaScript, zaś na trzecim Python. Zaskakiwać może relatywnie odległe, piąte miejsce Javy.

Jak już wspomniano, popularność SQL wynika z dużej liczby backendowców, którzy stanowią 42% wszystkich programistów, którzy wzięli udział w badaniu. Język ten na pewno wykorzystywany jest także przez Fullstack Developerów, którzy stanowią niemal jedną trzecią ankietowanych. Dalej plasują się frontendowcy (17%) oraz programiści pracujący nad oprogramowaniem mobilnym (5,4%).


Najbardziej rozpowszechniona wśród polskich specjalistów IT jest znajomość JavaScript oraz siłą rzeczy HTML/CSS. Słowem – nawet jeśli ktoś pracuje dziś na backendzie, to zapewne i tak zdążył się zapoznać z technologiami frontendowymi. Tutaj dochodzimy do kwestii zależności znajomości konkretnych języków w danych specjalizacjach. I tak backendowcy najczęściej znają Javę, C# i Pythona. Na frontendzie oczywiście JavaScript oraz jego odmiana Type Script. Fullstackowcy korzystają najczęściej z C# i Javy, zaś na urządzeniach króluje Kotlin, który zdaje się, że w bardzo dużym stopniu wyparł już Javę na Androidzie oraz iOS-owy Swift.

Skoro pierwsze miejsce w plebiscycie najpopularniejszych języków zajął w tym roku SQL, to warto przyjrzeć się, jakie bazy dane są aktualnie najczęściej wykorzystywane na polskim rynku. Aż 44% ankietowanych wykorzystuje PostgreSQL, 36% MySQL lub MariaDB, zaś 31% korzysta z MS SQL. Wśród nierelacyjnych baz danych króluje MongoDB, z którego korzysta 21% badanych.

Dziękujemy!

Przytoczone informacje to rzecz jasna tylko część najważniejszych wyimków. Zachęcamy do zapoznania się z pełną wersja Raportu,  zamieszczonymi tam opiniami ekspertów oraz raportami szczegółowymi, na które składają się wyczerpujące informacje dotyczące każdej ze specjalizacji. Jeszcze raz dziękujemy za udział w tegorocznym Badaniu Społeczności IT i już dziś zapraszamy do udziału w przyszłorocznej odsłonie!

<p>Loading...</p>