Sytuacja kobiet w IT w 2024 roku
13.03.20236 min
Michał Giza

Michał Giza Administrator systemów / DevOps

Wyższe wykształcenie a praca w IT - perspektywa Administratora

Konieczność studiowania kierunków związanych z IT to dyskusyjny temat. Oto kolejne spojrzenie na wyższe wykształcenie techniczne.

Wyższe wykształcenie a praca w IT - perspektywa Administratora

Konieczność studiowania kierunków związanych z IT to dyskusyjny temat. Różne osoby mają różne opinie w tej kwestii, wynikające z własnych poglądów czy doświadczenia. Osobiście uważam, że o ile studia nie są bezwzględnym wymogiem w celu znalezienia pracy przy obecnych warunkach, to jednak zdecydowanie warto wyższe wykształcenie posiadać. Z pewnością nie każda uczelnia oferuje ten sam poziom kształcenia, ale trzeba wiedzieć, że studia nie są „kursem programowania” i bardzo dużo zależy od postawy i dodatkowej pracy studenta. Tekst piszę z perspektywy administratora, natomiast w ogólnym znaczeniu jest zgodny także z innymi dziedzinami IT.

Wiedza informatyczna

Istotną zaletę studiów stanowi możliwość tzw. rozszerzenia horyzontów. Współcześnie wiedza teoretyczna z informatyki jest dla każdego dostępna w Internecie i książkach. Trzeba się jednak zastanowić, czy na pewno każdego interesują typowe tematy wykładów z pierwszego roku studiów, czyli m.in. algorytmy, złożoność obliczeniowa oraz matematyka. W przypadku samodzielnej nauki raczej skupiamy się na praktycznej stronie poznawanego zagadnienia. Może się też wydawać, że niektóre kursy na studiach nie są aż tak fundamentalne pod względem informatyki. Własne doświadczenie i know-how jest oczywiście ważne, ale właśnie umiejętność zastosowania dodatkowej wiedzy w codziennej pracy (takiej jak zaawansowana optymalizacja kodu czy silnika bazy danych) jest czynnikiem wyróżniającym np. kandydata w trakcie rekrutacji.

Studia to nie tylko typowa wiedza teoretyczna. Powszechne jest zjawisko specjalizowania się w jednej wybranej dziedzinie. Oznacza to, że osoba zajmująca się administracją systemami nie potrafi samodzielnie napisać prostego działającego skryptu czy programu, a wybrany programista nie zna ogólnych podstaw funkcjonowania serwera wystawionego do sieci. Czasem nawet ogólna i podstawowa wiedza informatyczna jest na bardzo niskim poziomie, co ostatecznie ma wpływ na całokształt jakości pracy takiej osoby. Prawdopodobnie każdy może podać dobre przykłady.

Administratorzy często pełnią jednocześnie funkcję osób z działu helpdesk, co w większości sytuacji ma sens. Spotyka się, że osoby techniczne (np. programiści) zwracają się o pomoc w całkowicie podstawowych rzeczach, których rozwiązanie często sprowadza się do użycia wyszukiwarki. Przykłady to chociażby konfiguracja klienta pocztowego czy uruchomienie serwera WWW na własnym systemie (do tego celu wystarczy Docker, więc dobrze jest posiadać w firmie gotowe obrazy).

Nie dotyczy to osób spoza szeroko pojętego IT, które po prostu potrzebują wsparcia m.in. z tego powodu, że nie pracują na kontach z odpowiednimi uprawnieniami.

Studia nie rozwiązują przedstawionego problemu, ale poprzez różnorodność tematyki wykładów dają taką możliwość, co dla większości osób powinno być i jest wystarczające.

Na studiach można poznać składnię przynajmniej kilku języków programowania, nauczyć się poleceń Linuxa, dowiedzieć się, jak tworzyć zapytania SQL, zrozumieć popularne algorytmy i problemy programistyczne, utworzyć kilka projektów graficznych, poznać pojęcia inżynierii oprogramowania oraz uczyć się języka obcego i zaawansowanej matematyki. Pozostają jeszcze konkretne specjalizacje. Z taką wiedzą zwykle jest się w pełni przygotowanym do podjęcia pracy. Nie wydaje mi się, żeby jakikolwiek bootcamp czy kurs oferował naukę tylu zagadnień jednocześnie.

Brak własnego rozwoju w naszych specjalizacjach może świadczyć o niskiej motywacji i braku zainteresowania. Nie jest głównym zadaniem pracodawcy ani uczelni „troska” o nasze umiejętności. Oczywiście jest świetnie, jeśli szanse na naukę nowych rzeczy mamy w trakcie pracy. Natomiast w ogólnym znaczeniu należy sporo czasu poświęcać na samorozwój we własnym zakresie. Dobre studia powinny nas nauczyć takiego postępowania i ciągłej nauki.

Z tym argumentem w pewnym stopniu powiązane jest stosowanie dobrych praktyk. Na studiach wbrew różnym opiniom można nauczyć się odpowiedniej konfiguracji serwera czy pisania czystego kodu. Być może nie nauczymy się tego w praktyce (przykłady na zajęciach mają raczej wartość edukacyjną), ale jak wspomniałem, studia to nie kurs informatyki. Często mamy dostęp do dodatkowych materiałów, w tym wartościowych opracowań naukowych. Zawsze pozostają również koła naukowe, które gromadzą osoby zainteresowane konkretną tematyką.

Kariera

Pozostaje jeszcze ważny aspekt, czyli łączenie studiów z pracą w branży. Nie można ukryć, że wczesne zdobywanie doświadczenia zawodowego jest pożądane. Jeśli w trakcie studiów podejmiemy pracę zgodną z ich kierunkiem, to po uzyskaniu tytułu inżyniera mamy już co najmniej 4 lata doświadczenia. Biorąc pod uwagę ilość kandydatów na wybrane stanowisko związane z IT istnieje szansa, że nasze CV będzie się pod tym względem wyróżniać. Wiele firm oferuje możliwość pogodzenia czasu pracy ze studiami, również stacjonarnymi. Można też korzystać z różnych staży i praktyk. Myślę, że skupienie się na zdobywaniu wiedzy poprzez naukę i pracę w tym okresie życia jest kluczowe.

Jeśli przejrzymy oferty pracy, to w części z nich w sekcji wymagań pierwszym punktem jest posiadanie wyższego wykształcenia (technicznego) bądź przynajmniej studiowanie. Dotyczy to przede wszystkim stanowisk juniorskich, choć nie jest to regułą. Najczęściej podobne oferty zamieszczają cenione w branży podmioty, w których spotkamy ambitne zadania i dla których praca potrafi być powodem do dumy. Więc nawet pod tym względem widać zaletę studiowania. Ukończenie studiów niestety nie zawsze jest równoznaczne z posiadaniem wiedzy wartościowej na rynku pracy. Według mnie jest jednak wyznacznikiem, że kandydat będzie potrafił skutecznie rozwiązać niektóre problemy z wykorzystaniem zdobytej wiedzy i informacji uzyskanych w trakcie analizy sytuacji. Świadczy o pewnej determinacji w osiąganiu kolejnych celów. Niekiedy jest także dowodem na realne zainteresowanie kandydata, a nie tylko chwilową pasją do IT.

Podczas rekrutacji, w których brałem udział, bardzo rzadko padało jakiekolwiek pytanie o studia czy ogólnie edukację. Wystarczył odpowiedni wpis w CV. Natomiast niejednokrotnie wiedza ze studiów (właśnie teoretyczna) była przydana, aby dokładniej odpowiedzieć na techniczne pytanie. Przykładem może być pytanie o sposób sprawdzenia dostępnej pamięci RAM w Linux, co nie jest takie oczywiste.

Rozwój osobisty

Oprócz tego studia dają możliwość rozwoju nie tylko w znaczeniu technicznym. Świetnym przykładem jest program Erasmus+, który umożliwia wyjazd do innego państwa w celu studiowania lub odbycia praktyki. Na co dzień nie studiujemy samodzielnie, co oznacza szanse na nawiązanie interesujących kontaktów. Trzeba też odnotować, że na jednym kierunku potrafią znaleźć się setki studentów, ale zdecydowana większość z nich podziela z nami wspólne zainteresowania. Studiowanie w niektórych przypadkach ma też wymiar związany z ambicjami. Znajdą się osoby, którym zależy tylko na uzyskaniu tytułu naukowego, to jest ich główny cel. Nie jest to problem, chociaż osobiście nie widzę większego sensu w studiowaniu wyłącznie dla tego powodu.

Umiejętności miękkie, które są doceniane na rynku pracy, także mogą zostać znacznie rozwinięte w trakcie nauki na studiach. Z pewnością przyjdzie nam zrealizować projekty grupowe, które z definicji wymagają współpracy między studentami. W takiej „kontrolowanej” sytuacji, przy podziale obowiązków i koniecznej dyscyplinie, bardzo łatwo można rozwijać kompetencje miękkie. Spotkałem się też ze stwierdzeniem, że studia uczą odpowiedniego zachowania w różnych codziennych sytuacjach pracy zawodowej.

Niektóre uczelnie zapewniają ponadto możliwość uzyskania certyfikatów technicznych i językowych, co też ma znaczenie w przypadku pewnej części rekrutacji. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że odpowiednie egzaminy będą tańsze tylko z uwagi na status studenta. Dobrym pomysłem jest też branie udziału w różnych dodatkowych projektach.

Podsumowanie

Nie można jednoznacznie uznać, że studia są niezbędne w celu podjęcia pracy w IT. Jednak mogą zdecydowanie ułatwić rozpoczęcie kariery, a nieraz będą konieczne. Należy pamiętać, że niezależnie, czy posiadamy wyższe wykształcenie, czy też nie, powinniśmy uzyskać odpowiednie umiejętności i pamiętać o ciągłym samorozwoju. Sugerowane rozwiązanie to podjęcie jednocześnie studiów oraz pracy zawodowej, przy dalszej samodzielnej nauce.

<p>Loading...</p>